Bezpłodność i niepłodność wiążą się z niemożnością spłodzenia dziecka, a więc zajścia w ciążę lub zapłodnienia. Terminy te różnią się zasadniczo. Niepłodność jest stanem przejściowym, a bezpłodność to stan trwały. Bezpłodność polega na trwałej niezdolności do zostania biologicznym rodzicem. Nie da się jej wyleczyć. Przyczyny niepłodności mogą mieć źródło w organizmie kobiety, jak i mężczyzny lub obojga partnerów. Niepłodność to zarówno długie niezachodzenie w ciążę, mimo regularnego współżycia, jak też i niemożność donoszenia ciąży. Co sprawia, że kobieta jest niepłodna? Mogą być to czynniki ogólnoustrojowe, np. choroby tarczycy, nadnerczy, nerek, wątroby, choroby jajników, jajowodów, macicy, szyjki macicy, zabiegi chirurgiczne (np. powstające w ich wyniku zrosty zatykające jajowód), zaburzenia hormonalne, choroby nowotworowe i metody ich leczenia, np. radioterapia, choroby weneryczne, genetyczne, choroby układu endokrynnego. Przyczynami niepłodności męskiej mogą być choroby ogólnoustrojowe (zaburzenia psychiczne, zaburzenia hormonalne, układu płciowego), uraz jąder, przeciwciała przeciwplemnikowe, choroby nowotworowe i warunkowane genetyką. Przyczyny bezpłodności u obu płci to: brak/niedorozwój narządów płciowych, przedwczesna menopauza/andropauza, powikłania po chorobach (na przykład śwince u chłopców), czynniki genetyczne, uraz narządów rodnych. Niepłodność można leczyć. Leczenie niepłodności jest poparte szczegółową diagnostyką, badaniami hormonalnymi, obrazowymi, genetycznymi, analizą nasienia i cyklu miesiączkowego. Pomocą w leczeniu niepłodności jest stymulacja wytwarzania gamet płciowych, czyli plemników i komórek jajowych – stymulacja owulacji i stymulacji spermatogenezy. Robi się to przy pomocy środków farmakologicznych. W przypadkach niedrożności układu rozrodczego z pomocą przychodzi chirurgia. W grę wchodzą też inseminacje domaciczne. W szczególnie ciężkich przypadkach niepłodności stosuje się metodę in vitro (IVF), czyli tak zwane sztuczne zapłodnienie, metodą IMSI, ICSI, ZIFT lub GIFT. Bezpłodność i niepłodność jest szczególnym obszarem współpracy naukowców ze światem tradycyjnej medycyny i psychologii.
